Het is bijna anderhalf jaar geleden dat we applaudisseerden voor de helden in de zorg. Om 8 uur ’s avonds hoorde je het geklap in de straat. We hadden oprecht respect voor de zorgverleners en er hing warmte en hoop in de lucht tijdens de mooie lentedagen.
De uitzonderingstoestand is ondertussen dagelijkse regel geworden, overheden over de ganse wereld hebben meer macht gekregen, de biopolitiek is verankerd en de pandemiewetten zijn goedgekeurd. De mens wordt overgeleverd aan de luimen en onlogische vlagen van de wetenschap die het pretendeert te weten. Naast de tonnen tegenstrijdige informatie, blijkt prikken en blijven prikken de enige globale en wetenschappelijke consensus voor deze crisis. De weg naar de vrijheid is blijkbaar een hobbelparcours vol valstrikken en loze beloften.
De aandacht en bewondering voor de zorg is ondertussen op de achtergrond geraakt. Terwijl zorg telkens weer respect verdient en centraal zou moeten staan. Niet enkel zorgen voor anderen, maar ook de zorg voor jezelf. Het vraagt kracht, discipline, empathie, mildheid en geduld om dit te doen. En het is een opgave om die balans te vinden tussen zorg voor de ander en jezelf.
Ik heb zelf 15 jaar gewerkt in de gezondheidszorg en heb geleidelijk aan gezien hoe privatiseringen het menselijke en het spontane uit ziekenhuizen haalde. In de plaats kwam controle, technologie en management. De bedrijfseconomische en technologische mindset nam het over van de zogezegde naiëve zorg met hart, handen en kennis.
Maar zorg bieden is zoveel meer dan pillen en prikken toedienen, onderzoeken afnemen, kwaliteitslabels behalen en vragenlijsten analyseren en die in grafieken gieten. Zorg is zowel jezelf als de ander trachten nabij te zijn, aan te voelen en toch weten grenzen te bewaren. Zorg is het therapeutisch klimaat verhogen door de juiste woorden te vinden, humor te gebruiken, oprechte vriendelijkheid en met focus de juiste behandelingen uit te voeren door kennis en ervaring. Zonder integere zorg verliezen we warmte, connectie en menselijkheid. Het is van wieg tot graf een diepmenselijke en levensbelangrijke handeling.
Juist die zorg wordt nu aan alle kanten aangevallen. Serieuze klappen voor de zorg. Over voldoende zelfzorg als middel tot verhoging van de weerstand, moeten we reeds anderhalf jaar in alle talen zwijgen, wat dit is een ketterse gedachte. En ook al zorg je goed voor jezelf door gezonde voeding, genoeg beweging en goeie slaap en respecteer je de regels van voldoende afstand en handhygiëne, dan nog stelt dit alles niets voor zonder het heilige middel waardoor virussen verdwijnen als sneeuw voor de zon.
Het heilig middel dat steeds meer inboet aan effectiviteit en waarvan aan alle kanten bewezen wordt met wetenschappelijke studies dat je met het middel evenzeer anderen kunt besmetten en zelf in het ziekenhuis kan belanden. Dus wat is de zin van verplichting bij zorgpersoneel en vervolging van de weigeraars? Want onze sympathieke politiekers spreken over het infiltreren in bepaalde wijken met lage middelgraad en hard kloppen op de deuren om deze zogenaamde koppigaards wat verstand bij te brengen.
Los van wel of niet gevaccineerd, hoop ik dat men in de zorg het eergevoel mag behouden bij hun zeer betekenisvol werk. Iedereen van verpleegkundige tot arts, van therapeut tot ambulancier, van psycholoog tot onthaalmoeder verdient alle respect en waardering voor hun inzet en energie in een sterk veranderd zorgsysteem.
Het jammere in het verhaal van vandaag is dat het zover moet komen dat we goeie zorgverleners verliezen in de zorg en ze uitgesloten worden omdat ze zogezegd geen verantwoordelijkheid opnemen. Na ontslag is er voor hen moeilijk ander werk te vinden (althans niet binnen sociale settings die ze toch altijd voor ogen hadden bij hun studies). Dit voelt gewoon ontzettend wrang en onrechtvaardig. Wat is de discrepantie toch groot wanneer eenzelfde zorgverlener werd gezien als held op het ene moment en als onverantwoorde ziekteverspreider op het ander moment. Mogen zij oprecht de vrijheid in zichzelf zoeken en vinden los van opdringerige systemen.
David Vanheerswynghels