De biomacht van de medische wetenschap en de eigen Ik-kracht
Door aanhoudende en ingrijpende maatregelen wordt de bevolking reeds meer dan een jaar gedisciplineerd en in het gareel gehouden. We worden murw geslagen door de steeds terugkerende berichtgevingen van cijfers, tegenstrijdige boodschappen en verwarrende regels. Men voelt zich machteloos tegenover medische experts, de wetenschappelijke taal en door de directe sanctionering bij overtreding of afwijkende gedachten.
De medische wetenschap heeft het globaal alleenrecht gekregen om deze gezondheidscrisis aan te pakken. De medische adviezen worden doorgegeven aan de politici waardoor er een biopolitiek ontstaat, waarover Michel Foucault sprak. Een nieuwe vorm van disciplinering en straf door het ingrijpen van de politiek in de gezondheid van de mens. De Italiaanse filosofen Giorgio Agamben, Paolo Virno en Antonio Negri hebben dit concept verder vormgegeven in hun werken.
Het dominante verhaal is die van virologen, vaccinologen, immunologen en bio-statistici. Deze experts kijken vanuit hun medische en specialistische bril naar het probleem. Deze wetenschappelijke kijk is zeker waardevol. Alleen is het één kijk op de realiteit door een bepaald type mens en is het altijd gevaarlijk wanneer er geen ruimte is voor pluriformiteit en debat onder verschillende disciplines. In de geschiedenis hebben we steeds kunnen zien dat een eenzijdig opgedrongen dominant discours zeer nefaste en gevaarlijke uitwerkingen kan hebben. De werkelijkheid wordt te eng bekeken en er ontstaat machtsvorming en uiteindelijk uitsluiting wanneer het dominante verhaal niet wordt gevolgd of gerespecteerd. De Weense wetenschapsfilosoof Paul Feyerabend zei dat wetenschap nooit één verhaal mag worden, maar dat er een pluralistisch denkklimaat moet zijn met verschillende meningen.
In een vorig artikel vergeleek ik de huidige biomacht van de medische wetenschap met de vroegere rooms-katholieke kerk. De Kerk had ook de almacht en de experts en zonder hen was er geen genade of een plek in de hemel. Door de sacramenten te ondergaan, de schuld te bekennen, het geloof te belijden in de liturgie was men een vroom en rechtvaardig iemand. Kritiek uiten tegenover dit machtssysteem werd onmiddellijk bestraft met uitsluiting, brandmerking (‘ketter’) en veelal marteling en dood.
De huidige macht is niet zozeer op fysiek vlak te bespeuren en er zijn ook geen lijfstraffen meer zoals vroeger. Wel wordt ons bewustzijn met het denken, voelen en de wil in de greep gehouden en sterk beïnvloed. Door voortdurende angstinductie, herhalende berichtgeving en het dominante discours van de wetenschappers voor te schotelen via media worden we in een bepaalde richting geduwd die tegenstrijdig kan zijn met ons eigen bewustzijn. Er wordt gedacht voor ons en zo verliezen we meer en meer ons eigen centrum, onze zelfbepaling en zelfsturing. Het is altijd gevaarlijk wanneer autoriteiten of experts in onze plaats denken en wij onze individualiteit opgeven aan zogezegd hogere instanties die beschikken over de juiste kennis en de ideale aanpak.
Momenteel ben je solidair en rechtvaardig wanneer je niet denkt of geen kritiek uit op het huidige machtssysteem van de medische wetenschap en je onnadenkend laat vaccineren. Bij weigeren of een andere mening word je onmiddellijk gecatalogiseerd als anti-vaxxer, pseudo-wetenschapper of complotdenker. Hoe onderbouwd en genuanceerd jouw eigen mening ook is, het is gedoemd te mislukken omdat het afwijkt van het wetenschappelijke verhaal. Met een andere mening zet je volgens de wetenschappers trouwens levens op het spel.
Maar als er nu iets is wat ons werkelijk mens maakt dan is het wel onze capaciteit om te denken. Niet het star, intellectualistisch of dogmatisch denken, maar het creatief, levendig, breed, concreet en helder denken omtrent bepaalde thema’s, problematieken en toestanden. Het vermogen om te denken maakt ons mens en schenkt ons ik-kracht en een centrum. Wanneer we ons denken weggeven dan verliezen ook onszelf. En dit is juist het cruciale punt waar we zijn aangekomen nl. denken we zelf of wordt er gedacht voor ons door autoriteiten die de samenleving vormgeven via hun macht.
Het probleem is dat de huidige mens jarenlang werd verzwakt door verkeerde voeding, uitputtende jobs, stressvolle gebeurtenissen en vervreemding van de natuur en een gezonde levenswijze door de vele schermuren per dag. In 80 % van de producten in de supermarkt zitten er verborgen suikers (fructose, dextrose, maltose,..) die de mens moe en obees maken en de immuniteit doen verzwakken. Door te weinig beweging en teveel spanningen hopen afvalstoffen en negatieve emoties op in het lichaam en daalt onze psychische weerbaarheid en algemeen welbevinden. De mens is veel vatbaarder geworden voor koude ziektes zoals virusbesmettingen omdat de uiterlijke warmte (door beweging en juiste voeding) en de innerlijke warmte (door creatief denken en opbouwende dialoog) achteruit zijn gegaan. Na de bankencrisis van 2008-2011 zijn er enorme besparingen ingevoerd in de gezondheidszorg, waardoor er nu te weinig plaats en personeel is in ziekenhuizen om de besmette mensen op te vangen en gepast te behandelen.
Deze huidige crisis is een zeer mooie en ongelofelijke kans van ieder individu om in de eigen kracht of het innerlijk centrum te komen. We zijn zelf verantwoordelijk voor ons leven en bepalen wat we denken, voelen en willen en geen autoriteit of dominant persoon mag ons dit zelfbeschikkingsrecht afnemen en ons psychisch gevangen zetten. Zowel de politici als de farmaceutische bedrijven worden niet aansprakelijk gesteld bij nevenwerkingen van de vaccins, alleen wij krijgen de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid. Het is de keuze aan ieder individu om zijn of haar leven vorm te geven naar eigen wens. Wat wil ik eten? Hoe wil ik me ontspannen? Wat zijn mijn diepste interesses en drijfveren? Wat maakt mij gezond? Hoe ga ik om met anderen? Hoe maak ik me weerbaar tegenover weerstanden en moeilijkheden? Zulke vragen zorgen voor innerlijke stabiliteit en zelfcentrering en doen ons ontwikkelen en groeien als mens. Ons bewustzijn raakt steeds minder in de greep van de talloze beïnvloedingen van buitenaf. De macht moeten we niet buiten onszelf zoeken. Door vragen te stellen, jezelf als mens te ontwikkelen, je te laten inspireren door anderen en in constructieve dialoog te gaan bouwen we krachten op en voelen we ons levendig. Of zoals Hannah Arendt zei: ‘To think and to be fully alive are the same.’
David Vanheerswynghels